Sau thảm kịch 39 người trên chiếc xe đông lạnh, chắc chắn người nhập cư bất hợp pháp vào Anh sẽ giảm, nhất là người Việt, không chỉ vì nước Anh và các quốc gia lân cận sẽ siết chặt kiểm soát, mà còn vì người ta thấy họ đang đánh đổi cái gì.

Tôi nhớ đêm cuối cùng ở London, rời quán rượu, Châu đưa tôi về Holiday Inn Hotel và ngủ lại, “sáng mai cháu tiễn chú ra phi trường”. 

Sáng hôm sau ở phi trường Heathrow, Châu ôm tôi ở cửa cách ly: “Khi nào cháu cưới vợ, chú qua nhé?”. Tôi hứa, ừ nhất định.

Có nghĩa là cậu ấy sẽ ở lại Anh rất lâu và chưa biết khi nào mới về quê thăm mẹ, thăm em. Bởi, nếu muốn về, chỉ cần khai báo với sứ quán để xác minh nhân thân và sau đó sẽ được cấp giấy thông hành. Để về quê thì không cần phải chui vào container hay thùng xe tải. Nhưng đã về quê, có nghĩa là khó mà quay trở lại Anh, là chấm dứt những ngày kiếm sống với thu nhập như vậy.

“Cháu làm gì, cũng đừng trồng cỏ, đừng dính vào băng nhóm. Hứa với chú đi!”. Thằng bé hứa: “Chú yên tâm!”.

Năm năm nay nó đã làm cho hàng chục tiệm nail ở vùng quanh London, hiện làm ở hai tiệm khác nhau. Mỗi giờ được 7 - 10 bảng, có khi được khách boa thêm. Mẹ của Châu đã trả hết nợ và xây được nhà.

Những người nhập cư bất hợp pháp nếu không khai bản quán và sinh con, thì vẫn được ở lại chăm con. Khi đó, người mẹ có thể về Việt Nam và được quay lại, như người phụ nữ tôi đã gặp trên chuyến bay sang Anh sáng 3.10.2016. 

Có điều, kể cả là làm việc lương thiện như Châu, thì giấc mộng cố hương cũng rất xa vời. Về quê thì không còn đường trở sang Anh.

Một cô bạn của tôi, là luật sư, có chồng ở Anh và mỗi năm vẫn đi về, kể: Có một luật sư ở TP Hồ Chí Minh do buồn chuyện nhà, đã sang Anh theo đường bất hợp pháp. Anh ấy chứng kiến những bi kịch dọc đường, những cái chết giữa rừng của người cùng cảnh ngộ. 

Sáng tiễn tôi ở phi trường, Châu nhắc tên nhiều người quen ở quê hương. Ngoài tình cảm riêng, sự có mặt của tôi những ngày qua có lẽ cũng là một phần của cái quê hương vạn dặm bên kia Trái đất. Nó chia tay bịn rịn, có chút hẫng hụt khi tôi về. Rồi nó quay đi, hình như nó khóc!